رزولوشن تصویر یک تلویزیون دیجیتال یا وسایل دیگر، تعداد پیکسل های موجود در هر بعد می باشد. آن می تواند یک ترم مبهم باشد، به خصوص به دلیل اینکه رزولوشن توسط فاکتورهای مختلفی در CRT، پنل های تخت و... کنترل می شود. معمولا به صورت عرض در ارتفاع در واحد پیکسل بیان می شود.
یکی از کاربردهای ترم رزولوشن تصویر در نمایشگرهای آرایه های پیکسل ثابت نظیر پنل های پلاسما، پنل های کریستال مایع، پردازش نور دیجیتال یا تکنولوژی های مشابه می باشد که به صورت کاملا ساده بیانگر تعداد فیزیکی سطر و ستون های پیکسل هایی است که نمایشگر را می سازند.. نتیجه داشتن شبکه ثابت این است که برای پخش ویدئو ها با فرمت های چندگانه، تمام نمایشگرها به یک موتور تغییر مقایس نیاز دارند.
توجه کنید که معنی رزولوشن در واقع، چگالی پیکسل می باشد، تعداد پیکسل ها در واحد طول یا مساحت، نه تعداد کل پیکسل ها. در اندازه گیری های دیجیتال، رزولوشن به صورت پیکسل در هر اینچ داده می شود. در اندازه گیری های انالوگ، اگر صفحه 10 اینچ ارتفاع داشته باشد، پس رزولوشن افقی در یک مربع به عرض 10 اینچ محاسبه می شود. این معمولا به صورت رزولوشن افقی خط ها در واحد ارتفاع تعریف می شود.
ملاحضات
در بعضی مقالات از رزولوشن تصویر به عنوان محدوده ای از فرمت های ورودی که ورودی وسیله الکترونیکی می تواند بپذیرد یاد می شود که اغلب این رزولوشن حتی از شبکه اصلی خود نمایشگر بزرگتر است. در زمینه تلویزیون ها، بیشتر تولیدکنندگان ورودی را می گیرند و آن را برای اسکن بیشتر تا حداکثر 5% کوچک نمایی می کنند، بنابراین رزولوشن ورودی لزوما رزولوشن اصلی تلویزیون نیست.
ادراک چشم ها از رزولوشن تصویر می تواند با فاکتورهایی تحت تاثیر قرار گیرد. یکی از این فاکتورها شکل مستطیلی صفحه نمایش می باشد که به صورت نسبت عرض و ارتفاع فیزیکی تصویر نشان داده می شود. این با عبارت نسبت ابعاد تصویر تعریف می شود. نسبت ابعاد صفحه نمایش و نسبت ابعاد واقعی تصویر لزوما یکسان نمی باشد. مثالی از تاثیر شکل پیکسل ها بر رزولوشن: نمایش اطلاعات بیشتر در فضای کوچکتر با استفاده از رزولوشن بالاتر، تصویر را واضح تر و شفاف تر می کند. هرچند تکنولوژی های اخیر صفحات نمایش رزولوشن تصویر ثابتی دارند. کاهش رزولوشن در این صفحات به شدت شفافیت تصویر را کاهش می دهد.
اسکن بافته در مقابل اسکن پیش رونده
سیستم تلویزیون های انالوگ از اسکن بافته با 2 اسکن متوالی با نام میدان ( PAL یا NTSC) استفاده می کنند. این عمل برای صرف جویی در پهنای باند انتقال صورت می گیرد، اما عاقبت آن در صفحات نمایش CRT، رزولوشن کامل عمودی قابل درک نیست. این به اندازه مشکل اسکن پیش رونده نیست، اما اسکن بافته پرش های غیرقابل قبولی در نرخ فریم پایین دارد. این همان دلیلی است که اسکن بافته برای کامپیوتر ها مناسب نیست. صفحات نمایش دارای شبکه پیکسل ثابت مثل LCD، پلاسما و ... نیاز به یک موتور تغییر مقیاس با حافظه فریم دارند که به سیستم پردازش وابسته می باشند که به طور موثر سیگنال ویدئو بافته را به سیگنال ویدئو پیش رونده تبدیل می کند. در صفحات نمایش آنالوگ مثل CRT ها، خطوط مقیاس افقی به پیکسل تقسیم نشده اند بلکه توسط قضیه نمونه برداری، پهنای باند سیگنا های لوما و کروما به صورت غیر مستقیم رزولوشن افقی را با معنی می کنند.
OverScan و Underscan
بیشتر تولیدکنندگان صفحات نمایش از overscanدر سیستم های خود استفاده می کنند، تا تصویر نمایش داده شده موثر از 720x576 به 680x550 کاهش یابد. اندازه مساحت نامرئی معمولا به دستگاه بستگی خواهد داشت. تلویزیون های HD نیز کار مشابهی را انجام می دهند.
استاندارد های کنونی
SDTV
480i
576i
EDTV
480p
576p
HDTV
720p
1080i
1080p
مانیتورهای کامپیوتر ها
مانیتور کامپیوترها رزولوشن بالاتری از بیشتر تلویزیون ها دارند. زمانی که رزولوشن نمایشگر کامپیوتر از رزولوشن صفحه نمایش اصلی بالاتر باشد، بعضی از درایور های گرافیک صفحه مجازی را روی صفحه فیزیکی قابل مرور می کنند.
تکامل استانداردها
بسیاری از کامپیوترهای ساخته شده در اواخر دهه 70 و دهه 90، طراحی شده بودند تا از تلویزیون های خانگی به عنوان نمایشگر استفاده کنند. ابعاد تصاویر معمولا محدود می شود تا دیده شدن تمام پیکسل ها را در تلویزیون های بزرگ استاندارد تضمین کند. محل نمایش تصویر واقعی کوچکتر از تمام صفحه نمایش می باشد، و معمولا توسط یک قاب رنگی ثابت احاطه شده است. همچنین اسکن بافته برای فراهم کردن پایداری بالاتر تصویر صورت می پذیرد. یکی از مشکلات تلویزیون های قدیمی این است که رزولوشن تصویر کامپیوتر از رزولوشن قابل رمزگشایی برای تلویزیون بیشتر است.
رزولوشن نمایش گرافیک
تفکیک پذیری گرافیک صفحه نمایش، عرض و ارتفاع یک نمایشگر را توصیف می کند، مثل مانیتور کامپیوتر به پیکسل. ترکیب مشخصی از عرض و ارتفاع استانداردسازی شده اند و معمولا دارای نامی می باشند که توصیف کننده ابعاد آن هاست. تفکیک پذیری بالاتر صفحه نمایش، بیانگر شفافیت تصویر آن نمایشگر می باشد.
نسبت طول به عرض
تغییر تدریجی نسبت ابعاد معمول در بازار انبوه تولید صفحات نمایش از 4:3 به 16:10 و سپس به 16:9، دستیابی به بسیاری از رزولوشن هایی که لیست شده است را دشوار کرده است. نسبت ابعاد 4:3 عموما بازتاب دهنده محصولات قدیمی تر می باشد، به خصوص دوران صفحات نمایش CRT. نسبت ابعاد 16:10 بیشترین استفاده را در بین سال های 1995 تا 2005 داشته است، اما نسبت ابعاد 16:9 بازتاب دهنده تولیدات جدیدتر صنعت می باشد که به صورت گسترده در مانیتور کامپیوتر، لپ تاپ و تولیدات سرگرم کننده بکار گرفته شده است. در بسیاری از حالت ها تفکیک پذیری های بیان شده در زیر، ممکن است کاربرد اندکی در بازار داشته باشند و حتی ممکن است مخصوص یک محصول خاص نیز باشند. نسبت ابعاد 4:3 برای تلویزیون های قدیمی CRT معمول بوده است و سازگار کردن آن ها با نسبت های ابعاد بالاتر کار آسانی نبود. زمانی که تکنولوژی های خوب بیشتر دردسترس قرار گرفتند و کم هزینه تر شدند(حوالی سال 2000)، صفحات نمایش معمول کامپیوتر ها و محصولات سرگرم کننده به سمت نسبت ابعاد بالاتر گرویدند. نسبت ابعاد 16:10 اجازه سازش با پخش تصاویر با نسبت 4:3 را می داد، اما همچنین نمایش فیلم های صفحه عریض را بهتر می نمود. هرچند که در حوالی سال 2005، صنعت صفحات نمایش خانگی برای بهبود بیشتر در نمایش فیلم های عریض به تدریج از نسبت ابعاد 16:10 به سمت نسبت 16:9 رفتند. با رسیدن به سال 2007، نسبت ابعاد تمام بازار صنعت صفحات نمایش به 16:9 تغییر پیدا کرد. در سال 2011، تفکیک پذیر 1920*1080 به رزولوشن محبوب بازار تبدیل شد. صنعت صفحات نمایش کامپیوتر نسبت ابعاد 16:10 را برای مدت طولانی تری نگه داشت، اما در دوره 2005 تا 2010، کامپیوترها با سرعت به وسایل 2 کاربردی تبدیل شدند و مشاهده فیلم نیز به کاربردهای آن ها اضافه شد. در این دوره، تمام تولیدکنندگان به سمت نسبت ابعاد 16:9 رفتند. با رسیدن به سال 2011 نسبت ابعاد 16:10 تقریبا ناپدید شد